Piyore adı Eski Yunanca’da irin anlamına gelen pûon ve dökülme anlamına gelen reo sözcüklerinden türetilmiştir. Tek bir hastalığın değil, diş kökünün çevresini saran diş çevresi bağı (periodontium), sement, diş yuvası kemiği ve dişeti gibi dokularda ortaya çıkan birçok hastalığın ortak adıdır. Diş kökleri alt ve üst çenedeki yuvalarına diş çevresi bağı aracılığıyla sıkıca bağlanmıştır. Daha önce de belirtildiği gibi, bütün bu hastalıkları tanımlamak için özgün adlarının yanı sıra piyore adı da kullanılır. Hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıracak genel hastalıklar araştırılmalıdır. Piyore ihmal edilmeye gelmeyen bir hastalıktır. Çünkü bölgesel (dişlerin dökülmesi) ve genel (hastalık yapan basillerin kana karışarak nefrit, kalp zarı yangısı, apandisite yol açması) bir takım yan etkileri vardır.
Dişeti iltihabı sadece gözle görülen dişetini değil, kemik dokuyu da etkiler. Kontrol altına alınmayan bir dişeti rahatsızlığı sonuçta çürüksüz dişlerin sallanmasına ve çekilmesine neden olacaktır.
Diş eti rahatsızlıkları bazen fark edilemeden çok ilerlemiş olabilir. Bununla birlikte aşağıdaki belirtilerin bir ya da bir kaçının bir arada gözlenmesi diş eti rahatsızlığı olasılığını akla getirmektedir.
Ağız kokusu
Kırmızı ve şiş diş etleri
Ağızda tat bozukluğu
Diş etlerinin çekilerek diş kökünün açığa çıkması
Sallanan dişler
Zamanla eğilen ya da çarpıklaşan dişler
Diş eti kanaması (diş fırçalarken ya da kendiliğinden)
Diş eti hastalığının tek sebebi ‘dental plak’ mıdır?
Hem evet, hem hayır. Bazı insanların vücut savunma mekanizması çok gelişmiştir ve dişlerini fırçalamasalar bile çok ciddi boyutta diş eti rahatsızlığına yakalanmazlar. Bazıları ise diğer her yönden çok sağlıklı olsalar bile, diş eti rahatsızlığına karsı dirençleri düşüktür ve ancak çok iyi bir ağız temizliği alışkanlığı ile hastalığa karşı koyabilirler.
Dişlerimi düzenli fırçalamama rağmen neden diş eti hastalığına yakalandım?
Büyük olasılıkla fırçalamayı tam ve etkin olarak yerine getiremiyorsunuz. Çoğumuz diş ile diş etlerinin birleştiği bölgeyi tam anlamıyla temizlemenin ne kadar zor olduğunu bilmeyiz. Bu nedenle belki de fırçalama tekniğiniz ve sürenizin bir uzman yardımı ile düzeltilmeye ihtiyaci vardir. Ayrica dis fırçasının kıllarının dişler arasına giremeyeceği, buraların ancak diş ipi ile temizlenebileceğini hatırlamalısınız.
Tartar ile plak ayni şey midir?
Hayır. Tartar ya da bilimsel adi ile kalkülüs dental plağın farklı bir şeklidir. Tartar, tükürük içinde bulunan kalsiyum’un dental plak ile birleşip, sertleşerek dişler üzerine yapışması halidir. Tartar en sık alt ön dişlerin arka yüzeyinde birikir. Bir kez oluşması halinde tartar ancak diş hekimi ya da dişeti hastalıkları uzmanı (periodontolog) tarafından temizlenebilir. Anti-tartar özelliği olan diş macunları oluşmuş tartarı ortadan kaldıramaz. Bir kalınlığa ulaşmadan görülemez. Yoğun olarak dişlerin araları ve diş eti-diş sınırında birikir. Bu tabakanın oluşumu engellenemez, ancak her gün düzenli, dikkatli ve yeterli diş fırçalamak ile diş ve diş etlerine zarar verecek miktarda birikmesi önlenir. Diş araları gibi fırçanın ulaşamadığı bölgelerdeki plak, diş ipi ile temizlenir. Diş etlerinin iltihaplanmasına; halk arasında dişeti iltihabı, tıp dilinde ise piyore veya paradontal hastalığı denir. Dişetleri çevresinde toplanan besinlerin orada mikroplanması sonucu ortaya çıkar. Dişetlerinin kenarları düz, parlak, kırmızı ve hafifçe şişkin bir şekil alır. Fırça ile dokunulduğunda kanar. Tedavi için yapılacak ilk iş, diş temizliğine itina göstermektir.
Tedavi
Diş hekimi, diş etlerinizi yumuşak bir şekilde ve iyice temizleyerek tedaviye başlar. Ağzın tuz ya da peroksit solüsyonuyla yıkanması genellikle semptomların hafiflemesine yardımcı olur. Diş hekimi, rahatsızlığı azaltmak için bir ağrı kesici almanızı tavsiye edebilir. Ayrıca bol bol dinlenmelisiniz, dengeli bir diyet uygulamanız ve sigara ya da baharatlı yiyecekler gibi tahriş edici unsurlardan kaçınmanız öğütlenir. Aynı zamanda yüksek ateş söz konusuysa antibiyotik verilebilir.
