Çene kistleri; çürüğü çok ilerlediği halde tedavi olmamış dişlerin köklerinde, hatalı ya da eksik kanal tedavisi olmuş dişlerin kök uçlarında, bazen de genetik olarak yatkınlığı olanlarda görülür. Kist; etrafı zar ile kaplı içi yarı sıvı patojenler ile dolu bir dokudur. Esasında insan vücudunun zararlı bir etkene karşı savunma mekanizmasıdır. Kistler, bulunduğu dokuya göre isimlendirilir. Kemik içinde, yumuşak dokuda, tükürük bezlerinde ya da kanallarında bulunabilirler. Araştırmalar kist dokusunun gelişimini çoğu zaman hastaların hissetmediğini göstermektedir. Bu nedenle çene röntgeni (panaromik) ile düzenli kontrol önerilmektedir. Kist dokusu büyüdüğü zaman çevre dokulara bası yapacağı için ağrı, dudak, yanak dokusunda uyuşukluk görülebilir. Bu büyüklükteki kistin tedavisi de daha kapsamlı olmalıdır. Kistler ihmal edilir ise iyi veya kötü huylu tümör gelişebilir.
Kist ameliyatı nedir?
Kist dokusunun etrafındaki zar ile beraber bulunduğu dokudan çıkartılmasıdır. Eğer kist hacmi çok büyük ise antibiyotik ile küçültülür ve takip sonrası uygun hacme inince kist çıkartılır. Kist, diş köklerini de içine almışsa ve dişler kanal tedavisi ile kurtulamayacak ise dişler de çekilmelidir. Bazen aşırı çürüğe ya da eksik kanal tedavisine bağlı kök etrafında kistler görülür. Bu dişler kanal tedavisinin yenilenmesi ve sonrasında apikal rezeksiyon denilen kök ucunun ve etrafındaki kistin çıkartılması ile tedavi edilmeye çalışılmalıdır. Ancak her zaman bu derecede harap olmuş dişlerin çekimi zorunlu olabilir.
Kist ameliyatında çoğu zaman lokal anestezi yöntemi tercih edilir. Yani diş dolgusu yapılırken kullanılan uyuşturma, kistin çıkarılmasında yeterlidir. Ancak kemik ile beraber yumuşak dokuları da içine almış, operasyon sonrası yüze diren takılacak kadar büyük kistler genel anestezi altında alınmalıdır.
