Zirkon, sanayide oldukça kullanılan bir materyaldir. Tıp alanına ilk kez ortopedik protezler kullanımı ile girmiştir. Günümüzde tıp alanından ziyade diş hekimliğinde daha çok kullanım alanı bulmuştur.
Diş kaplama malzemesi için yaklaşık bir asır boyunca porselen kullanılmıştır. Ancak porselenin kırılgan yapısından ötürü porselenin içinde onu destekleyecek bir alt yapı ihtiyacı vardır. Yıllarca bu materyal, metal alaşım olmuştur. Metal destekli restorasyonlar, geleneksel olarak hem arka hem de ön diş eksikliklerinin restore edilmesinde en çok kullanılan yöntemdir. Ancak metal destekli restorasyonlar ile doğal diş estetiği yeterince sağlanamamaktadı r. Çünkü metal kullanıldığı zaman gri renk yansır ve doğal görüntünün olmazsa olmazı ışık geçirgenliği kaybolur.
Zirkonya, yüksek kırılma dayanımı ve sertliği ile ön ve arka diş eksikliklerinde başarıyla kullanılabilmekt edir. Burada anlaşılması gereken şey; zirkonya metal yerine kullanılmaktadır . Yani zirkonya alt yapı üzerine yine el yapımı porselen işlenir. Zirkonya CAD-CAM teknolojisi (bilgisayar aracılı tasarım ve üretim) ile tasarlanıp üretildiği için dişe uyumu metale kıyasla daha yüksektir, hata ihtimali yoktur. Zirkonya ile metale kıyasla daha beyaz dişler yapılabilir. Çünkü metal alaşımın rengi gri iken; zirkonyanın rengi beyazdır. Metale göre diş eti ile uyumu daha yüksektir. Zaman içinde metalin diş etine yansıması ile gözüken gri renkleşme olmaz. Zirkonyanın ışık geçirgenliği metal kadar azdır. Yani doğal diş minesi gibi ışık geçirme özelliği olmadığı için en estetik alt yapı materyali değildir. Işık geçirgenliğinin doğal diş minesi ile aynı olması için ön dişlerde cam seramik kullanılması daha doğru olur. Hangi materyalin kullanılacağı, estetik diş hekiminin muayenesi sonucu belirlenir.
Zirkonya alt yapılı köprüler de yapılır. Diş eksikliği 2 dişe kadar ise zirkonya alt yapı uygundur. Daha uzun köprüler için yine metal alt yapılı porselen köprüler tercih edilmelidir. Uzun köprülerde ve diş sıkanlarda zirkonyanın kırılma riski vardır.
Monolitik zirkon
Nanoteknoloji ile üretilmiş alt yapı bloklarından CAD-CAM ile üretilir. Tanecik çapı nano düzeyde olduğu için klasik zirkonyada görülen kırılma,çatlak ve üst porselenin kopması görülmez. Bu teknoloji ile zirkonya yapmaya çekindiğimiz her vakada monolitik zirkon kullanabiliyoruz . Çok önemli 2 avantajı vardır;
1-Uzun köprüler yapılabilir. Kırılma görülmez. 2-3 diş eksikliğine kadar köprü yapılabilir.
2-Zirkon alt yapı üzerinde porselenin kopması asla görülmez. Çünkü monolitikte tek parça zirkon olduğu için yapı bir bütündür. Bu durum özellikler implant üstü çalışmalarda çok avantajlıdır. Çünkü implant üstü porselen vakalarında hastanın çiğneme basıncı proteze alışana kadar kontrolsüz olur. Porselenler ilk yapıldığında kırıklar görülür. Ama monolitik zirkonda porselenin kopması söz konusu değildir.
Ön diş estetik vakalarında monolitik zirkon yapılmaz. Zaten yapılmasında gerek de yoktur. Çünkü monolitik zirkonun estetik başarısı klasik zirkonyadan ve cam seramiklerden daha düşüktür.
Sıkça Sorulan Sorular
En estetik diş zirkon kaplama mıdır?
Zirkon, porseleni desteklemek için kullanılan alt yapı materyalidir. Metal alt yapıya alternatif olarak kullanılır. Metal destekli porselene göre çok daha estetik sonuçlar elde edilir. Eğer köprü yapılmayacak ise ön dişlerde zirkon yerine empress tercih edilir. Bilinenin aksine zirkon destekli porselenlerden daha estetik kaplamalar vardır.
Zirkon köprü kırılır mı?
Zirkondan 2 diş eksikliğini tamalayacak kadar uzun köprü yapılabilir. Ama daha uzun köprü gerekli ise ya metak destekli köprü yapılmalıdır ya da implant. Kırılmaması için zirkon alt yapının yüksek olası gerekir. Diş boyları kısa birine uzun bir zirkon köprü yapılır ise mutlaka kırılır. Metal bu durumlarda kırılmıyor ama eğriliyor. Köprülerin ağızda sağlıkla kalmasında en önemli faktör doğru tedavi planlanmasıdır.
Zirkon zararlı mıdır?
Geçmiş yıllarda zirkonya için radyoaktif materyal içerdiği yayılmıştı. Aslında dental zirkonya blokları fazları arasında stabilite olması açısından eser miktarda yttria içerir. Ancak bu tür bilimsel olarak desteği olmayan haberler ticari kaygılar ile çıkarılmaktadır. Ağız içinde yıllarca ve güvenli bir şekilde tüm dünyada kullanılmaktadır.
Zirkon nasıl üretilir?
Dental zirkonya bloklarından bilgisayar destekli üretim ile kaplamalar yapılır. CAD-CAM üretiminde hata oluşmaz. İnsana ait hata payları yoktur.
